Jan Janusz Tycner – poznałem Witka Wincentego Różańskiego…

WINCENTY RÓŻAŃSKI – poeta

/ 1938 – 2009/

 

„  Płaczesz do ściany

w ten wieczór

może bóg go usłyszy

pełny ciebie

wychodzę z domu

i opowiadam  że szczęśliwy jesteś

a ten płacz na koniu wędruje

ucieka do lasu

nazbiera go babka i spali

ocieplą się ściany

i uśmiechnie się twarz

skamieniała

łzy jak korale zawiesisz na niebie

one spadną w potrzebie

 

                           / Wincenty Różański/

 Poznałem Wincentego Różańskiego dzięki również poecie –  Jerzego Grupińskiego w Osiedlowym Domu Kultury „Cybinka’’  Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” w Poznaniu . Był  rok 1983. Bardzo mi zależało,  aby kierowany przeze mnie  Dom Kultury  „ Cybinka’’ skupiał wrażliwą młodzież  na sztukę słowa. I tak się stało.  Pokłosiem spotkania z poetą było zorganizowanie młodzieżowego klubu piszących wiersze.

Jak to się w życiu układa…  Przed znajomością  z Witkiem poznałem w 1978 roku  w Domu Przyjaźni „Trojka’’ SM „ OM’’ w Poznaniu  Małgorzatę Kasztelan, później żonę poety. Zawarli ślub   7 października  2000 roku.  Dzięki Barbarze Łoteckiej , która kierowała „ Trojką’’- moja przyjaźń z Małgosią  i jej synem Andrzejem  trwa do dziś… Małgorzata Kasztelan- Różańska zmarła w kwietniu 2021 r. To ona absolwentka Akademii Muzycznej w Poznaniu była muzą swego ukochanego męża Witka.  Pełna miłości, tolerancji i wiary w  ludzkie serca. To,  ty Małgosiu spacerowałaś w wiosenne,  letnie i jesienne dni z Witkiem wokół jeziora  Malta ciesząc się waszą miłością. 

Wincenty Różański z dedykacją dla Małgosi Kasztelan

XXX

Miłości moja nieskończona

jak słońca strony nie z tej strony

gwiazdozbiory ocienione

jak morze słów już opóźnionych

Miłości moja zatrwożona

przed głosem Boga opóźniona

przed głosem moim zatrwożona

miłości moja już skończona

Gdzie wy tam  ja po drugiej stronie

na końcu świata i początku

jak nić babiego lata w skonie

przez miłość do Was ja się kończę

 

 Byli również poeci, którzy pisali o Witku.  Nie sposób wszystkich  przedstawić.  Bohaterem powieści Edwarda Stachury „ Cała jaskrawość’’ był  Wincenty Różański, którego Stachura  nazwał „ Synem Bogini’’.

Emilia Waśniowska  w przedśmiertnym tomie poezji  / zmarła w 2005 roku/  „Nie obrażam  się na Boga’’ napisała w wierszu  „ Jeśli się modlicie, a nie otrzymujecie” ,   takie słowa / fragment/

Emilia Waśniowska

Prosiłam o mszę świętą

Tu jedenastego

Za Anię P. Marysię B.

I Witka Różańskiego

są  bardzo chorzy

któż nie my

wspomoże ich modlitwą

cieszyłam się że tego dnia

tak wielu ludzi przyszło…

A,  propos słów Emilki Waśniowskiej „ tak wielu  ludzi przyszło’’…

Dnia 22 października 2008 roku-  Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu  zorganizowała uroczystość  „ 70 wierszy/ 70 urodziny Witka Różańskiego’’. Sala pękała w szwach… 

Jubileusz prowadził przyjaciel bohatera wieczoru Andrzej Sikorski. Witek był pełen radości  życia. Jego oczy  mówiły za słowami, które kiedyś powiedział  ksiądz  Janusz Stanisław Pasierb  cyt. „ jednym z najpiękniejszych darów miłości jest obecność’’. Twoją  „obecność’’ / wiersze/ Witku nagrałem w Katolickim Radiu Emaus w Poznaniu.

Odczytano 70. wierszy. Mnie w recytacji przypadł wiersz Witka

 xxx

chwała tobie rzeko i cudzie jasny

gdym do szkoły chodził w jesienne godziny

chwała tobie chmuro i wietrze porywisty

gdym ze szkoły wracał w zimowe godziny

tyś i herbatę dał z rąk mojej matki

Panno przeczysta co otulasz dziatki

jam się do Ciebie modlił w zimowe ostatki

 

Wincenty Różański był mistrzem sztuki  epistolografii.  Wielkiej sztuki, która niestety  zanika.  Pisał do mnie wraz z żoną Małgorzatą  życzenia z okazji Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia.

Oto jeden z nich :

w ten dzień Wielkiej Nocy

zapukam do ciebie

może użyczysz mi miejsca

i przy chudym chlebie

przełamawszy miłość na dwie połowy

ty wypijesz wino ja wypiję wodę

a gdy odejdę

rzuć okiem na ślady moje

bo to co było  nie było i nie jest

Tylko  bóg się rodzi

 

 Witku!

Pisałeś  w jednym z wierszy cyt.  „ przybądź do mnie aniele smutku…’’

Nie ma smutku. Jesteś wśród nas!

16 stycznia  2009 r. twój przyjaciel Janusz Nowacki/ mistrz fotografii/  obchodził 70 urodziny.  Jego Benefis miał miejsce w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu.

Powiedziałem wtedy twój  wiersz, o który prosił  Janusz.

xxx

jedzie muza na koniu

chusta wiewa

nam ciszy wiatru

potrzeba

lecz biesy czekają i wyją

dzieci zamykają okna

dzień kończy stukoty młota

i mądra robota

 

Dedykuję ci Witku strofy wiersza Zbigniewa Herberta pt. „ Przesłanie Pana Cogito’’

Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu…

Po złote runo nicości

Twoją ostatnią nagrodę…

 

Poezja Wincentego Różańskiego   stanowi wyjątkowy dorobek naszej kultury , trzeba ją  czytać w tramwaju , w lesie , na  powitanie poranka po przebudzeniu …

W Parku Górczyńskim pomiędzy cmentarzem , a pętlą  tramwajowo – autobusową  jest pomnik Wincentego Różańskiego i ławeczka.

Jan Tycner , ur. w 1953 r. w Rynarzewie , absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. K. Libelta w Kcyni, Policealnego Studium Geodezyjnego w Poznaniu, magister kulturoznawstwa Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, absolwent podyplomowych studiów wiedzy o kulturze , dziennikarstwa i pedagogiki oraz Studio 68 Theatre Arts. Były aktor Poznańskiego Teatru May’a. Obecnie prezentuje na estradzie program poetycko – muzyczny pt. „ Ziemia trudnej jedności’’ oraz na You Tube interpretuje wiersze Aleksandra Wojciechowskiego pod hasłem „ Żywiąc słowo” .Były prezenter PTV Poznań oraz lektor Katolickiego Radia Emaus i Radia Obywatelskiego w Poznaniu. Społecznie współpracował z Towarzystwem Kultury Teatralnej Oddziału Okręgowego w Poznaniu jako prezes / jedną kadencję po śmierci legendarnego Milana Kwiatkowskiego / Młodzieżowego Ruchu Miłośników Teatru „ Proscenium’’ ,  Lożą Patronów Teatru Nowego, Fundacją Wspierania Kultury im. Łucji Danielewskiej. Podczas Międzynarodowej Konferencji Poetyckiej w 2017 roku był konferansjerem i redaktorem okolicznościowych wywiadów.

Lektor radia Emaus:

Współpracując ze Związkiem Literatów Polskich zaprezentował w radiu 2500 wierszy ponad 100. poetów poznańskich i wielkopolskich w  coniedzielnych audycjach Aleksandry Wyganowskiej  pt. „Posłuchaj bicia serca”..

W 2014 roku w radiu Emaus emitowano 55. audycji z cyklu kobiety biblijne „A włosy czesał im biblijny wiatr” wg poetyckich tekstów Marii Magdaleny Pocgaj, z naukowym komentarzem wybitnego biblisty ks. prof. dr. hab. Jana Kantego Pytla i poetycką recytacją Jana Janusza Tycnera. Audycje prezentowane były w ciągu całego dwa razy w tygodniu, w każdy czwartek i niedzielę.

W cyklu „Wspomnienia z Czarnej Płyty’’ był lektorem w 50 audycjach.

Prowadzil także autorski cykl poetycki prezentując sylwetki pisarzy poznańskich.

Jest laureatem między innymi:

głównych nagród i wyróżnień w konkursach recytatorskich i monodramach w Poznaniu,  Rzeszowie , Zgorzelcu , Rudzie Śląskiej i w Wałczu.

Został odznaczony : Zasłużony Działacz Kultury i Za Zasługi w Rozwoju Województwa Wielkopolskiego, Odznaką Honorową Miasta Poznania oraz Srebrnym Medalem „ Labor Omnia Vincit’’ im. H. Cegielskiego za krzewienie idei pracy organicznej, Srebrną Odznaką Zasłużonego Działacza Związkowego Kultury i Sztuki Federacji Związków Zawodowych Pracowników Kultury w Warszawie.

Emerytowany były  pracownik Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu.

Z opłatkiem w ręku dzielę się ze wszystkimi tym , co we mnie najlepsze – jeżeli jest tego choć trochę…
Braterstwem tej jedynej nocy połączeni – złóżmy sobie życzenia by Noc Betlejemska zabiła w naszym życiu wszelką NOC.

/ Ks. Jan Twardowski/

Z serca pozdrawiam

JAN JANUSZ TYCNER

db