W radiu Poznań – nowe słuchowisko Małgorzaty Jańczak „W marszu i w bitwie”

 

  Jest to mało znana , ale literacko najlepsza powieść o I wojnie światowej i Powstaniu Wlkp. Wnikliwe oceny sytuacji na froncie, rodzące się konflikty klasowe  i narodowościowe, szybko i sprawnie budowana akcja. W części powstańczej rarytasem jest przedstawienie żołnierzy, którzy trafili do powstania z obozów jenieckich stąd historia czarnego powstańca Sama Sandi, chińczyka Czen Den Fu, włochów i kilku Niemców.

Sposób napisania powieści, bez wielkich pompatycznych słów, szybkość narracji oraz prosty, skrótowy opis żołnierskich tragedii na wielkoej mapie działań wojennych przyciąga czytelników w każdym wieku.

Książka jest bogato ilustrowana  przez Prousińskiego. Publikacja jest bardzo mało  znana gdyż wydana została  przez Drukarnię i  Księgarnię  św. Wojciecha w 1938 roku. Wznowienie w 1948 roku też trafiło na moment, robienia powojennych porządków i zmian systemowych pewnie dlatego też nie mogła wpasować się w ówczesne realia i zaistnieć w świadomości odbiorcy.Autorami powieści są Adam Urlich cłkowicie zapomniany dziennikarz prasy poznańskiej w dwudziestoleciu międzywojennym oraz nazwany „Piewcą Powstania” Leon Prauziński.   Prauziński – malarz i rysownik uczęszczał do gimnazjum w Ostrowie Wlkp. i Poznaniu. W 1915 podczas został powołany do armii niemieckiej i walczył na froncie.  27 grudnia 1918 brał udział w wybuchu walk powstańczych, między innymi w zdobywaniu Prezydium Policji.

W 1920 uzyskał maturę w Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, a w 1921 ukończył szkołę podchorążych. W latach 1921–1923 Leon Prauziński, na podstawie wykonanych w czasie powstania wielkopolskiego rysunków namalował 12 akwarel ze scenami powstańczymi, które zostały wydane w formie kart pocztowych. W dniu 19 kwietnia 1927 ożenił się z Ireną Masuth i miał dwóch synów: Macieja (1927) i Wojciecha (1931). W 1927 wyjechał na studia do Monachium, gdzie rok później ukończył wydział malarstwa i sztuk pięknych. Po powrocie do kraju między innymi ilustrował czasopisma i książki. 1 listopada 1939 został aresztowany przez Gestapo i osadzony w Forcie VII. Tam został zamordowany  6 stycznia 1940.

db